‘GroenLinks wil meters maken op lastige dossiers Overijssel’

Dit artikel is gelijktijdig gepubliceerd op de websites van GroenLinks Zwolle en Overijssel. 

“De provincie is voor veel mensen zoiets als de Belastingdienst. Een neutrale overheidsinstantie. Maar dat is het niet. De provincie kan problemen oplossen waarmee iedereen te maken heeft. Het is een belangrijke politieke laag, die gaat over zaken als het openbaar vervoer, de natuur en energieopwekking. Je stem voor de Provinciale Staten is ook een stem die bepaalt hoe de Eerste Kamer eruitziet - en je stemt voor het Waterschap. Hoeveel invloed wil je als burger hebben op de politieke besluitvorming?”

Voor Judith van Dijk (38), campagneleider voor GroenLinks bij de Statenverkiezingen in Overijssel, is het een uitgemaakte zaak: iedereen die de democratie een warm hart toedraagt, moet op 15 maart de gang naar de stembus maken. Natuurlijk hoopt Judith, die sinds september vorig jaar voorzitter is van GroenLinks Zwolle - één van de grootste afdelingen in de provincie - dat de keuze op haar partij valt. Maar bij de huis-aan-huis bezoeken beklemtonen haar campagnevrijwilligers vooral het belang van het uitbrengen van een stem.

De leden van alle twaalf Provinciale Staten kiezen eind mei de 75 leden van de Eerste Kamer. Een stem op GroenLinks in Overijssel is dus ook een stem voor de GroenLinks-kandidaten voor de Eerste Kamer. De partij werkt in die kamer nu al nauw samen met de PvdA. Afgesproken is dat de fracties na de verkiezingen fuseren. Judith: “Voor de verhoudingen in de gezamenlijke fractie en de Eerste Kamer als geheel maakt het dus uit dat mensen in maart op GroenLinks stemmen.”

“Ik verwacht niet dat de regeringscoalitie een meerderheid haalt in de Eerste Kamer. Dat betekent zeer waarschijnlijk dat Rutte, net als nu, met de linkse partijen moet samenwerken. Wij blijven bereid te luisteren, maar het geeft ons wel macht als de coalitie niet de macht heeft. GroenLinks en PvdA zullen zich niet tegen elkaar laten uitspelen. Wie dus een sterk links blok wil in de provincie èn de Eerste Kamer, doet er goed aan op ons te stemmen.”

Judith van Dijk is een geboren en getogen Zwollenaar. Ze werkt in Zwolle als docent Engels, opleidingscoördinator en decaan in het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (VAVO) en woont met haar vrouw in Zwolle-Zuid. Judith was eerder fractiemedewerker bij GroenLinks Zwolle en campagneleider bij de lokale raadsverkiezingen. Als afdelingsvoorzitter volgt zij Vincent Wever (42) op, die tot de verkiezingen in de Provinciale Staten (PS) van Overijssel voor GroenLinks Manouska Molema vervangt, die wethouder is geworden in Groningen. Daarnaast is Vincent algemeen lid van het bestuur van de afdeling Zwolle.

Vincent is geboren in Twente, maar woont inmiddels zijn halve leven in Zwolle. Vincent werkt als adviseur Duurzame Mobiliteit voor overheden en organisaties uit het maatschappelijk middenveld in binnen- en buitenland. Vincent woont in het wijkje ‘Mens- en Milieuvriendelijk Wonen De Nooten’ in Holtenbroek met zijn vrouw Fleur en twee jonge dochters. Vincent en Judith denken dat GroenLinks, dat nu met 5 van de 47 zetels de grootste oppositiepartij is in de Provinciale Staten, een flinke winst kan boeken. Een fusie met de PvdA is in Overijssel niet aan de orde; samenwerking wel.

Judith: “Populistisch rechts zet de rest neer als partijen die niks willen en niks doen. Als partijen die kiezen voor achterkamertjespolitiek. Dat is een groot probleem. Het leidt tot veel wantrouwen richting politici. Wij willen onze idealen verwezenlijken door medestanders te vinden. Daarom ga je in debat en probeer je waar mogelijk anderen te overtuigen. Die manier van politiek bedrijven dreigt overschaduwd te worden door partijen die scoren voor de bühne en niet democratisch willen samenwerken.” Judith en Vincent hopen dat na de verkiezingen meer partijen in de Staten ja zeggen tegen de groene dossiers.

Judith: “Nu zijn er nog te veel partijen die zeggen: ‘we willen niet’ of ‘het kan niet’. Het stoort mij dat ze zo cynisch zijn en daarmee bij de burgers lethargie aanwakkeren. GroenLinks zegt: het moet wel en het kan wel. Als mensen denken: oké, er moet van alles gebeuren, maar het lijkt niet te gaan gebeuren, dan verliezen ze het vertrouwen in de politiek en raken ze passief. Dat willen we absoluut voorkomen. Het zou mooi zijn als GroenLinks wint en dat we samen met de andere progressieve partijen kunnen optrekken. We zetten in op een breed constructief en positief verhaal over groene onderwerpen.”

Vincent: “Van de coalitie in Den Haag moeten we het niet hebben. Daar gaat het laissez faire, het niks doen tot je echt niet anders meer kunt, maar door. Je ziet het bij de aanpak van de stikstofcrisis. De provincie zal met een realistische koers moeten komen om haar doelen te halen. Den Haag zie ik geen sterke koers bij dit dossier bepalen, dus moet de provincie haar verantwoordelijkheid pakken. Dat geldt ook voor hoe met de schrijnende situatie van de boeren, die te goeder trouw hebben gehandeld, wordt omgegaan. Opeens wordt hen de nek omgedraaid. Zo ga je niet met je burgers om.”

Judith: “De nuance in het gesprek over de boeren is zoek. Je bent voor of tegen de boeren.” Vincent: “Het echte probleem zit hem in het feit dat de agro-industrie de polarisatie laat toenemen. Partijen als GroenLinks en D66 worden tegenover de boeren geplaatst door mensen met gevestigde belangen die die belangen met alle middelen verdedigen. Deze mensen kijken niet naar waar we maatschappelijk het meeste baat bij hebben. Daar word ik boos over. Wij staan niet tegenover de boeren. Wij zeggen niet dat er minder boeren nodig zijn. We hebben misschien wel meer boeren nodig - maar dan wel boeren die op een duurzamer manier werken.”

“De onnodige kloof tussen stad en platteland wordt helaas steeds groter. Daar moeten we in Zwolle meer oog voor hebben. Neem bijvoorbeeld het dossier ‘Kanaal Almelo-De Haandrik’, waar ik me als Statenlid mee bezighoudt. Het gaat om het feit dat er ruim 400 huizen zijn verzakt na werkzaamheden om het kanaal toegankelijk te maken voor grotere schepen. Er woedt een enorme discussie over wie verantwoordelijk is voor de schade.”

“Voor Zwolle is dit een probleem ‘ver weg’. En voor de betrokken burgers ligt Zwolle dan weer ‘ver weg’. Het gaat om een gebied in Twente waar de overheid zich heeft teruggetrokken. Het openbaar vervoer is daar letterlijk ver weg en dat geldt ook voor het gemeentehuis. De overheid en de samenleving concentreren zich te veel op succesvolle gebieden. Nogal wiedes dat mensen die aan zo’n kanaal wonen daardoor sneller en heftiger boos worden. En dat geldt ook voor de boeren.”

“Het scheelt toch als je direct contact maakt met mensen. Over mensen praten is even makkelijk als met mensen praten, maar het levert een heel ander resultaat op. In de coronatijd hadden we minder direct contact. Mensen zaten alleen thuis, hadden alleen contact via schermen. We hebben gezien wat er met mensen gebeurt als ze vereenzamen. De mentale gezondheid van met name jongeren is nog steeds een probleem. Mensen hebben elkaar heel hard nodig. Daarom zijn wij zo voor burgerberaden. Praat met elkaar op het niveau van wat je echt wilt, dan komt je er samen wel uit.”

“Als je alleen op Twitter kijkt, lijkt het alsof veel mensen ons drammers vinden, maar dat zijn we niet. Wij hebben geen ‘gij zult’-houding. Maar ja, het kost weinig mentale energie als je ons zo kunt wegzetten. Dan hoef je zelf niet meer na te denken. Als wij campagne voeren, komen wij deze houding niet tegen. Je moet je dus niet laten leiden door het eenrichtingsverkeer op het internet. Als je rechtstreeks met mensen praat, dan reageren ze heel anders dan op social media.”

Vincent: “De vraag is: waar willen we met zijn allen heen? Met de nadruk op met zijn allen. Dat is belangrijk. Je moet ook oog hebben voor de niet-succesverhalen. Nu concentreren we ons op de succesvolle economische motoren en de succesvolle steden en hopen we dat het succes wel neerdruppelt naar de plekken die minder succesvol zijn. Er wordt te veel gekeken naar het economisch versterken van de provincie met het idee van dan gaat het vanzelf sociaal beter. Als de economie maar draait, dan komt het wel goed. Zo werkt het niet.”

“Er wordt gekeken naar of iets rendabel is, maar dat staat soms haaks op het behoud van leefbaarheid of behoud van natuurwaarden. Verbreden van een weg doet ook iets met de gezondheid en het woonplezier van de mensen die eraan wonen. Daarom zijn wij niet alleen groen maar ook links. Je moet de zwakkere groepen meenemen. Dat geldt voor het platteland en mensen in steden.”

“Ook in Zwolle zie je in bepaalde wijken vlaggen op hun kop hangen. Maar de groep die wel wil, is veel groter dan we denken. Neem de discussie over de asielboot in de Prinses Margriethaven, bij mij in de achtertuin. Daar hoorde je eerst klachten over tot de buurt massaal zei: laat die mensen maar komen. Gemeente, we vertrouwen jullie. Het is crisis, dat snappen we. De boot heeft er vijf weken gelegen, maar dat hadden er voor de buurt ook tien mogen zijn. De meeste mensen deugen.”

Judith: “De mensen die wij willen aanspreken, zijn mogelijk wantrouwend maar ook wanhopig, bijvoorbeeld over de klimaatcrisis. Ik heb nog nooit zoveel leerlingen gehad als in het afgelopen jaar die een presentatie verzorgden over het klimaat en duurzaamheid. Zolang je alleen maar hoort vanuit politiek Den Haag: we willen niet of het kan niet, dan is het logisch dat jonge mensen zeggen: nou ja, laat dan maar. Maar de jonge generaties zijn er echt wel mee bezig. Het onderwerp leeft enorm.”

Vincent: “De provincie heeft een sleutelrol bij de omslag naar duurzame energie. Die omslag maken, dat kan gewoon. Als wij in het college van GS komen, dan gaan we echt meer windmolens neerzetten en het plaatsen van zonnepanelen stimuleren. Als het aan ons ligt, gaan we de landingsbaan van het vliegveld Twente volleggen met zonnepalen. Daarmee kun je stroom opwekken voor een stad als Enschede - en dan houd je nog over ook.” Ook de boeren kunnen op steun van GroenLinks rekenen. “We moeten hen helpen duurzaam en natuurinclusief te gaan werken. Wij vinden ook dat boeren een fatsoenlijke boterham moeten kunnen verdienen.”

“Het geld voor het voedsel moet naar de boeren gaan, niet naar de agro-industrie. Stop met groente invliegen uit verre landen. De provincie heeft alle ruimte de boeren te ondersteunen en daarmee de stikstofcrisis het hoofd te bieden. We hebben de boeren keihard nodig voor natuurbehoud en -beheer. Als de boeren hun land niet alleen hoeven te gebruiken voor begrazing, dan wordt het boerenland ook een plek waar de natuur weer de kans krijgt - met minder raaigras en meer kruidenrijker grasland en houtwallen.”

GroenLinks wil ook flink gaan investeren in openbaar vervoer. Vincent: “Er moeten weer bussen en treinen gaan rijden in gebieden waar nu onvoldoende openbaar vervoer beschikbaar is. Veel mensen hebben geen rijbewijs. Die zijn afhankelijk van het ov.” Judith: “We doen net alsof mensen allerlei keuzes hebben bij hun vervoer, maar veel mensen hebben helemaal niks te kiezen.”

Vincent: “De overheid mag best een grote broek aantrekken als het om het openbaar vervoer gaat. Dat je met marktpartijen werkt, dat maakt niet uit, zolang je als overheid maar de regie houdt en dus de regels van het spel bepaalt.” Judith: “Die controle is inderdaad belangrijk. Er is sinds kort weer een nieuwe busmaatschappij actief, EBS. Mijn leerlingen hebben daar last van. Mijn school heeft een regiofunctie. Opeens zijn er minder busverbindingen. Alles is anders. Dat geeft problemen. Zo’n nieuwe concessie uitgeven kan grote gevolgen hebben voor het onderwijs.”

Ook het onderwerp ‘water’ ligt Judith en Vincent na aan het hart. Ze hopen dat mensen die op GroenLinks stemmen bij de waterschapsverkiezingen een rode stip zetten bij de partij WaterNatuurlijk, die is opgericht door GroenLinks, D66 en de PvdA. WaterNatuurlijk zet zich in voor de aanpak van de verdroging, de verhoging van het grondwaterpeil, het voorkomen van overstromingen en de kwaliteit van het drinkwater. Judith: “We streven naar een drinkbare IJssel. Een rivier waar je uit kunt drinken. Dat lijkt me toch iets dat tot de verbeelding spreekt.”

Als het aan GroenLinks ligt worden de Provinciale Staten ook veel diverser. Judith: “De Staten zijn nu extreem weinig divers met allemaal witte mannen van middelbare leeftijd. Daarom zijn wij heel blij dat het bekende Zwolse raadslid Margriet van Leest als nummer twee op onze kieslijst staat.” Margriet is geboren in Aruba en spant zich al jaren met succes in voor meer verbinding en inclusie. Vincent: “In de kandidatencommissie hebben we binnen de mogelijkheden die we hadden een diverse lijst kunnen samenstellen met mensen uit alle uithoeken van de provincie. We rekenen weer op veel Zwolse stemmen. De vorige keer kwam één op de vijf stemmen op GroenLinks uit Zwolle.”