De provincie moedigt dan ook lokale initiatieven zoals sociale coöperaties aan, helpt inwoners hierbij en zoekt hierin de samenwerking met maatschappelijke en andere overheidsorganisaties. Onbelemmerde deelname van iedereen, eigen zeggenschap en het zoeken naar verbinding zijn voor ons sleutelbegrippen. Sociale activeringsprojecten van inwoners om bepaalde doelgroepen zoals laaggeletterden en statushouders te helpen met taal en burgerschap, worden bevorderd en mogelijk gemaakt.
GroenLinks wil dat het rijke verleden van Overijssel wordt gekoesterd én dat recht wordt gedaan aan de uiteenlopende culturele en levensbeschouwelijke achtergrond van de inwoners. Cultureel erfgoed krijgt alle aandacht omdat het bijdraagt aan de hedendaagse Overijsselse identiteit en hoe die zich verder zal ontwikkelen. Hierbij valt zeker te denken aan ondersteuning van regionale musea.
Voor een evenwichtige spreiding van culturele activiteiten binnen heel Overijssel, zowel in steden als op het platteland, zet GroenLinks in op zogeheten culturele stadsregio’s. De gemeenten in zulke regio’s maken afspraken over het gezamenlijk te financieren en te onderhouden culturele voorzieningenniveau. In deze regio’s werken aanbieders bovendien samen en stemmen zij programma’s onderling af. Bereikbaarheid van culturele evenementen is hierbij een speerpunt. Wij willen bevorderen dat cultuurmakers zich verenigen in netwerken en het aanbod van muzieklessen en creatieve vorming versterken.
GroenLinks ondersteunt de inzet van Zwolle om Europese Culturele Hoofdstad te worden in 2033. Het oogmerk daarvan moet zeker ook zijn heel Overijssel cultureel op de kaart te zetten, bijvoorbeeld als podium voor de talloze lokale evenementen. Dat zal de vele cultuurmakers en betrokken vrijwilligers in onze provincie flinke steun in de rug geven.
De leefbaarheid van een buurt in de breedste zin wordt wel sociale kwaliteit genoemd. Dat omvat bijvoorbeeld lichamelijke en geestelijke gezondheid, sociale contacten met buren en kansen voor iedereen om zich te ontwikkelen. Overijsselaars komen zelf al vaak met plannen daarvoor, zoals het vergroenen van de omgeving door het weghalen van stoeptegels of het opzetten van een buurthuis. GroenLinks wil dat de provincie dit soort initiatieven aanmoedigt door alle initiatieven binnen de hele provincie bekend te maken, samen te werken met gemeenten en inwoners zelf en deze waar mogelijk direct te ondersteunen.
Zo willen wij bijdragen aan sterke, open en verbonden gemeenschappen. Waar voor de leefbaarheid essentiële voorzieningen zoals supermarkten, bibliotheken en openbaar vervoer wegvallen, zal de provincie in samenspraak met inwoners en hun gemeente zoeken naar tijdelijke oplossingen en zich met alle kracht inzetten om deze voorzieningen zo snel mogelijk duurzaam te herstellen.
Maatregelen voor cultuur en sociale kwaliteit
-
De provincie zet in op het vormen van culturele stadsregio’s waarbinnen gemeenten gezamenlijk culturele voorzieningen kunnen ontwikkelen en op elkaar kunnen afstemmen.
-
De provincie geeft de rijke culturele diversiteit van Overijssel de volle aandacht in het eigen beleid.
-
De provincie ondersteunt het binnenhalen van Zwolle als de Europese Culturele Hoofdstad van harte.
-
De bereikbaarheid en toegankelijkheid van culturele activiteiten beschouwt de provincie als kernwaarde.
-
De provincie ondersteunt het opzetten van cultuurnetwerken voor cultuurmakers en productiehuizen.
-
De provincie steunt het behoud van voorzieningen in woonkernen en buurten (bibliotheken, openbaar vervoer, supermarkten).
-
Lokale initiatieven op het gebied van o.a. duurzaamheid, sociale verbondenheid en inclusie worden gestimuleerd.
Inwoners en provinciaal bestuur
GroenLinks wil een toekomstbestendig, natuurlijk en leefbaar Overijssel. Dat kan en mag niet zonder inzet en betrokkenheid van inwoners. Een provinciaal bestuur dat recht aan deze inzet is belangrijker dan ooit. Immers, de overheid, ook de provinciale, staat er niet altijd goed op. Tegelijk hebben we een provinciale overheid nodig die helpt, die inwoners, gemeenten, boeren, bedrijven en anderen samen weet te brengen. Zodat er weer perspectief en oplossingen ontstaan voor de grote uitdagingen waar we voor staan. Een provincie die het goede voorbeeld geeft in hoe zij inwoners betrekt, inkoopt en wat niet al.
GroenLinks wil daarom dat de provincie ervaring opdoet met nieuwe vormen van inspraak voor inwoners, een burgerforum of het burgerberaad, in het belang van openheid en benaderbaarheid. Daarnaast willen wij dat de provincie het inwoners mogelijk maakt zich op het uitdaagrecht te beroepen: inwoners kunnen dan met voorstellen komen rond bijvoorbeeld natuurontwikkeling, de energietransitie of verbetering van de verkeersveiligheid.
Wat ook kan helpen is om de positie van de Provinciale Staten als volksvertegenwoordiger te versterken. Statenleden krijgen betere facilitaire ondersteuning bij de taken die zij voor de inwoners van Overijssel uitvoeren. De Statengriffie wordt uitgebreid met een eigen onderzoeker en controller. En de Rekenkamer wordt meer betrokken bij de beleidsvoorbereiding.
Artikel 1 Grondwet: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
GroenLinks gaat uit van het principe ‘iedereen is gelijk’! Dat is immers niet voor niets precies zo opgenomen in artikel 1 van de grondwet (zie hieronder). Daar staan we dan ook voor. Gelijke behandeling helpt in het herwinnen van vertrouwen. De provincie zet zich er daarom voor in de veiligheid, weerbaarheid en sociale acceptatie van iedereen te bevorderen, ook van de eigen medewerkers. De provincie stimuleert gemeenten hetzelfde te doen en let hier ook op bij aanbestedingen en het aangaan van contracten.
GroenLinks wil daarnaast dat de provincie in haar eigen bedrijfsvoering het goede voorbeeld geeft. We kiezen voor fairtrade inkoop, duurzame mobiliteit, hernieuwbare energie en hergebruik van afval. De provincie legt deze eisen bovendien op aan contractpartners en organisaties die provinciale subsidie ontvangen. Op provinciale bijeenkomsten of bijeenkomsten die de provincie (mede) organiseert wordt vegetarisch of veganistisch eten de standaard.
GroenLinks wil de Omgevingsdiensten versterken in hun onmisbare bijdrage aan veiligheid, gezondheid, natuur en milieu, vooral waar het toezicht en handhaving betreft. De provincie is mede verantwoordelijk voor het behalen van natuur- en milieudoelen. Handhaving van gestelde doelen is ook belangrijk voor het vertrouwen van inwoners. Daarom stelt de provincie de Omgevingsdiensten in staat de daarbij behorende taken naar behoren uit te voeren, met voldoende geld, voldoende kwaliteit en een goede aansturing.
Samenwerking tussen de provincie en gemeenten in regionaal verband is noodzakelijk en onmisbaar, maar soms ook lastig. Voor gemeenteraden, de Staten en vooral inwoners is regionale samenwerking zeker lastig als het gaat om zeggenschap en democratische controle. De nieuwe wet gemeenschappelijke regelingen is een goede stap vooruit. GroenLinks wil zeggenschap en democratische controle volgens deze nieuwe wet ook toepassen op andere samenwerkingspartners van de provincie.
Maatregelen voor een provincie waarmee inwoners zich kunnen identificeren
-
De provincie faciliteert fysieke en digitale inspraak bij vergaderingen, zodat inspraak onder alle omstandigheden mogelijk is.
-
De provincie doet ervaring op met nieuwe vormen van burgerinspraak, zoals het burgerberaad, en deelt die met het publiek. De provincie betrekt jongeren waar mogelijk bij besluitvormingsprocessen, bijvoorbeeld in de vorm van een jongerenraad, enquêtes en social media.
-
De provincie pakt het Uitdaagrecht op en biedt inwoners en maatschappelijke organisaties de kans om van dit recht gebruik te maken.
-
De provincie koopt circulair en fair in. Ook bij aanbestedingen. Bij aanbestedingen worden alle criteria transparant en meetbaar en daarmee dus ook controleerbaar.
-
Voor eten bij provinciale bijeenkomsten geldt: vegetarisch of veganistisch, tenzij.
-
De provincie staat voor artikel 1 van de Grondwet, actieve inzet en monitoring op veiligheid, weerbaarheid en sociale acceptatie van iedereen. De provincie stimuleert gemeenten om Regenbooggemeente te worden.
-
De provincie zet blijvend in op een divers personeelsbestand en provinciebestuur.
-
Discriminatie en uitsluiting, op welke grond dan ook, wordt uitgebannen. De provincie legt dat ook op aan contract- en subsidiepartners.
-
Provinciale Staten worden effectiever in hun werk, o.a. door de ondersteuning van de fracties te versterken.
-
De omgevingsdiensten worden door de provincie versterkt, met name waar het toezicht en handhaving betreft.
Bestuur en (open) informatie
Eén van de pijlers van onze democratie is dat iedereen de redenen moet kunnen begrijpen waarop beslissingen worden genomen. Voor GroenLinks is er dan ook alleen sprake van een eerlijke, gelijkwaardige samenleving in Overijssel als de bestaande ‘digitale kloof’ tussen mensen die met digitale hulpmiddelen kunnen omgaan en mensen die dat niet kunnen, is gedicht. Algemeen beschikbare data zoals gegevens, documenten en de digitale infrastructuur moeten voor elke inwoner toegankelijk zijn, behalve als de vertrouwelijkheid rond personen in het geding is. We willen een open en transparante overheid: van iedereen – voor iedereen, waarbij onze provincie alle inwoners op basis van vertrouwen en wederkerigheid benadert.
Inwoners en organisaties moeten alle gewenste informatie snel en gemakkelijk kunnen vinden om bij het maken van plannen betrokken te kunnen zijn. GroenLinks verwacht daarom dat de provincie informatieverzoeken volgens de Wet open overheid (Woo) effectief en vlot oppakt. Op die manier komt onze provincie op een nieuwe, open en gelijkwaardige manier met inwoners in gesprek over ingewikkelde vraagstukken. Alleen zo zal de provincie het vertrouwen van haar inwoners weten te winnen en te behouden.
GroenLinks is voorstander van een weloverwogen inzet van slimme systemen en een betrouwbare en veilige digitale infrastructuur. Inwoners van Overijssel moeten nu en in de toekomst veilig toegang tot digitale diensten hebben. Door de digitale infrastructuur afgewogen in te zetten, kunnen we bijvoorbeeld beter onze energievraag verminderen. Tegelijk zijn we ons bewust van zorgen op het gebied van privacy bij het gebruik van sensoren, camera's en andere digitale middelen door overheid en bedrijfsleven.
Hoe in digitale processen met allerlei software keuzen worden gemaakt, heet in vaktaal een algoritme. GroenLinks vindt het een recht dat iedereen inzicht moet kunnen krijgen in de manier waarop die algoritmes keuzes maken en hoe algoritmes worden beïnvloed. En dat bij beslissingen op basis van algoritmes er altijd sprake is van menselijk toezicht en motivering. Algoritmes die de provincie wil gaan gebruiken moeten worden getoetst. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van de Impact Assessment Mensenrechten en Algoritmes.
Datalekken en datadiefstal, bijvoorbeeld door gijzelsoftware van criminelen, zijn een groot risico met een potentieel gigantische (financiële en privacy) schade. Om die reden wil GroenLinks dat de provincie een meldingssysteem opzet waarbinnen iedere betrokkene vrijwillig en straffeloos incidenten kan rapporteren. De provincie moet klokkenluiders beschermen wanneer zij fouten onthullen. Zo maken wij onze digitale infrastructuur veiliger en beschermen wij de privacy van inwoners.
Maatregelen voor een open samenleving
- De provincie zet digitale middelen in ten dienste van milieu, welzijn en het geluk van de mens.
- De provincie zorgt ervoor dat met digitalisering de vrijheid en autonomie van inwoners wordt bewaakt en de ongelijkheid tussen inwoners en groepen wordt verkleind.
- De provincie beperkt het gebruik van gegevens bij de productie en consumptie van diensten tot een minimum, om een onnodige aanslag op de privacy en de energievoorziening te voorkomen.
- De provincie schept de voorwaarden voor zowel inclusieve digitalisering als groene investeringen en innovatie in de digitale infrastructuur.
- De provincie ziet erop toe dat exploitanten van datacentra de milieukosten daarvan betalen.
Maatregelen voor openheid
- Documenten van het provinciaal bestuur zijn standaard beschikbaar voor het publiek.
- Notulen en andere documentatie wordt ontsloten volgens open standaarden en de Woo-systematiek, zodat deze voor zowel inwoners als ambtenaren, volksvertegenwoordigers en indieners van Woo-verzoeken vindbaar zijn.
- De provincie stelt gegevens en documenten in open bestandsformaten beschikbaar voor inwoners, bedrijven en organisaties.
- De provincie deelt de informatiemodellen die zij gebruikt voor het interpreteren, bewerken en publiceren van gegevens met inwoners en bedrijfsleven.
- De provincie is transparant over de voortgang van bestuurlijke processen, zodat inwoners, bedrijfsleven en andere belanghebbenden tijdig zicht hebben op de impact van besluitvormingsprocessen op henzelf en hun regio.
- De provincie publiceert een publiek toegankelijk sensorregister, waarin alle sensoren in de openbare ruimte van Overijssel worden opgenomen. Hieronder vallen camera’s, luchtkwaliteits- en geursensoren, verkeersmeters, enzovoort.
- Bij ICT-aanbestedingen laat de provincie kwaliteitsnormen, privacy standaarden, open source software en duurzaamheid een leidende rol spelen, in plaats van de kosten.
- De provincie ondersteunt ontwikkelingen die het juridisch eigendom van data bij de inwoners en gebruikers leggen.
Maatregelen voor digitale veiligheid
- Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) is herhaaldelijk uitgesteld en brengt risico’s voor de provincies en inwoners met zich mee. Softwaremakers hebben aangegeven dat het systeem ‘niet stabiel, niet goed gestandaardiseerd en veel te complex is’. De provincie test de software van de DSO grondig voordat zij deze uitrolt.
- Publiek geld besteedt de provincie bij voorkeur aan Europese innovatie die voldoet aan de daaraan gestelde kwaliteitsnormen in plaats van onze afhankelijkheid van Big Tech uit de VS of Azië te vergroten, en zeker waar het gaat om toegang tot onze publieke diensten.
- De provincie laat het beheer en de opslag van gegevens en software die in gebruik wordt genomen in de openbare ruimte, binnen de grenzen van de EU uitvoeren.
- De provincie stelt een provinciaal meldpunt in om (keten)fouten en foutieve gegevens over inwoners te melden en te corrigeren. Hier kunnen ambtenaren melding maken als ze waarnemen dat inwoners vastlopen.
- Digitale documenten zijn eenvoudig te vervalsen. Om vervalsing en fraude tegen te gaan, gaat de provincie haar digitale documenten en email digitaal (cryptografisch) ondertekenen.