Tegelijkertijd merken we het laatste decennium steeds meer hoe kwetsbaar onze bijzondere planeet is en zien we de CO²-emissies wereldwijd maar stijgen. En de aarde wordt al sinds het begin van de industriële revolutie écht warmer, een trendbreuk.

Willen we de aarde leefbaar houden dan kan en mag dit zo niet verder gaan. Het goede nieuws is: wij kunnen de trendbreuk keren als we er maar samen met iedereen onze schouders onder zetten. Met dat doel voor ogen wil GroenLinks de provincie Overijssel zo snel mogelijk energieneutraal én klimaatbestendig maken.

Overijssel energieneutraal

De weg naar een energieneutraal Overijssel begint met het terugdringen van het energieverbruik. Energie die je niet gebruikt hoef je immers ook niet op te wekken. Een snelle overgang naar een fossielvrije energieproductie is alleen mogelijk wanneer we veel minder energie gebruiken om onze huizen, kantoren, scholen en andere gebouwen te verwarmen, te koelen en te verlichten. Alle energie die we desondanks toch nog nodig hebben, moet duurzaam worden opgewekt. GroenLinks wil ruimte voor duurzame energie.

Het is niet te bevatten en ook onaanvaardbaar dat in ons welvarende land miljoenen gezinnen hun energierekening bijna of helemaal niet meer kunnen betalen. Daarom wil GroenLinks Overijssel zich richten op lange termijnoplossingen die het klimaatprobleem helpen op te lossen én energiearmoede voorkomen.

Voor energiebesparende maatregelen is ook voor grote bedrijven de tijd van vrijwilligheid voorbij. GroenLinks Overijssel wil grootverbruikers verplichten flinke stappen te zetten. Als een bedrijf ruimte claimt voor een zonnepark is een van onze voorwaarden dat de biodiversiteit hiervan meeprofiteert. Op deze manier kunnen klimaat- en natuurdoelstellingen elkaar versterken.

GroenLinks is tegen het gebruik van biomassa voor het opwekken van elektriciteit en warmte en wil geen nieuwe biomassacentrales. GroenLinks wil evenmin nieuwe mestvergisters en wil dan ook dat de provinciale subsidie hiervoor wordt afgebouwd en verdwijnt.

We zien zonnepanelen het liefst op daken van woningen, geluidswallen, kantoren en bedrijven; en windmolens het liefst langs bestaande infrastructuur. Daarmee houden we rekening met de natuur, biodiversiteit en het landschap. De provincie staat geen windmolens en zonnevelden toe in kwetsbare natuur.

GroenLinks is tegen kernenergie omdat het niet als duurzame energie is te beschouwen. GroenLinks is bovendien tegen de vestiging van kerncentrales, waaronder thoriumcentrales, in onze provincie. En GroenLinks is tegen de opslag van kernafval in Overijssel en aangrenzend Duitsland.

Maatregelen voor een energieneutraal Overijssel

  • Duurzame energieprojecten komen binnen ieders handbereik door bijvoorbeeld kosteloze leningen te verstrekken voor woningverbetering. Bestaande verduurzamingsregelingen worden uitgebreid en voor meer mensen toegankelijk.
  • Uit het rendement van wind- en zonneparken moet een acceptabele vergoeding terugvloeien naar de inwoners van gebieden waar deze parken gevestigd zijn. Dat creëert draagvlak en zorgt ervoor dat een derde niet er met de winst vandoor gaat.
  • De provincie bouwt het gebruik van fossiele brandstoffen versneld af: in 2040 gebruiken we in Overijssel alleen nog duurzame energie die door zon, wind, water of aardwarmte wordt opgewekt. In 2027 is dat aandeel 25%.  Het vastgoed van de provincie is uiterlijk in 2030 energieneutraal en dan uitsluitend met gebruik van duurzame energie.
  • Vanaf 2025 geeft de provincie geen subsidie of andere financiële ondersteuning aan projecten of instellingen die gebruik maken van fossiele brandstoffen of brandstoffen, zoals blauwe waterstof, die zijn opgewekt met behulp van fossiele brandstoffen.
  • Nieuwe woningen en andere gebouwen worden alleen nog energieneutraal gebouwd. In bestaande gebouwen wordt het nemen van isolatiemaatregelen gestimuleerd.
  • De provincie bevordert dat bedrijven versneld overschakelen op duurzame energie, bijvoorbeeld door ondernemers met kennis hierover te ondersteunen. Toezicht op en handhaving van het naleven van energiebesparende maatregelen wordt geïntensiveerd.
  • De provincie stimuleert projecten voor de opwekking en opslag van duurzame elektriciteit, zoals het aanbrengen van zonnepanelen op gebouwen en langs wegen en de ontwikkeling van windmolenparken nabij infrastructuur of industrie. Daarbij wordt rekening gehouden met vogels, vleermuizen en andere natuur- en landschapswaarden.
  • De provincie gaat actief op zoek naar alle mogelijkheden om de warmtetransitie te versnellen, zoals het gebruiken van restwarmte uit bijvoorbeeld rioolzuiveringsinstallaties, energie uit aardwarmte te winnen of met grootschalige warmtepompen.
  • De provincie zet erop in dat waterstof met voorrang wordt ingezet voor toepassingen waar elektrificatie nog niet goed mogelijk is, zoals in de landbouw, het transport en de (zware) industrie. De provincie onderzoekt de mogelijkheden voor een productie- en distributielocatie van waterstof.
  • Energiecoöperaties die streven naar het energieneutraal maken van hun regio worden actief door de provincie begeleid.
  • Nieuwe opleidingen in het (beroeps)onderwijs die inspelen op de energietransitie en/of de omslag naar circulair ondernemen krijgen inhoudelijke en financiële ondersteuning.

Overijssel klimaatbestendig

Door klimaatverandering wordt het weer soms natter, soms droger, warmer en extremer. De kans op overstromingen en wateroverlast neemt toe, net als de kans op schade door droogte aan wegen, dijken en gebouwen. Klimaatverandering heeft negatieve gevolgen voor de natuur, de landbouw en voor onze gezondheid. Om de provincie leefbaar houden, moeten we daar in onze ruimtelijke plannen goed rekening mee houden.

De provincie Overijssel staat met haar rivieren en verdrogingsgevoelige hoge zandgronden voor een grote opgave. We moeten ons beschermen tegen te veel water maar ook zorgen voor voldoende zoet water in tijden van droogte. Het versterken van natuur en biodiversiteit is een kerntaak van de provincie. GroenLinks vindt dat de problemen door droogte, afnemende biodiversiteit en de omvorming van de landbouw in gezamenlijkheid opgelost kunnen en moeten worden.

Bij het ontwerpen en inrichten van onze openbare ruimte wil GroenLinks daar meer dan nu rekening mee houden. We willen schoon (regen)water zo lang mogelijk vasthouden en kiezen voor meer groen en minder steen in stedelijk gebied waardoor het daar minder snel opwarmt en warmte er minder lang wordt vastgehouden.

Maatregelen voor een klimaatbestendig Overijssel

  • Er komt meer interactie tussen het provinciebestuur en de (klimaat)wetenschap, om de meest recente inzichten, bevindingen en aanbevelingen sneller in het provinciale beleid te verankeren. Op deze manier zorgt Overijssel dat de CO2-uitstoot binnen haar provinciegrenzen wordt teruggedrongen en bovendien dat maatschappelijk geld zo effectief mogelijk wordt ingezet.
  • De provincie voert de verplichting in dat bij grote ruimtelijke ontwikkelingen rekening wordt gehouden met de gevolgen van klimaatverandering.
  • De provincie stimuleert en ondersteunt voorbeeldprojecten, educatieprogramma’s en schoolprojecten over klimaatmaatregelen.
  • Om te bevorderen dat inwoners zelf klimaatmaatregelen nemen, faciliteert de provincie klimaatcoaches.
  • Er komt scherper toezicht op het onttrekken van grondwater. De provincie zorgt er samen met de waterschappen voor dat de Kaderrichtlijn Water en de Habitatrichtlijn weer leidend worden voor onttrekkingen.
  • De provincie bouwt samen met waterschappen grondwateronttrekking in drogere gebieden af. De provincie stimuleert een minder waterafhankelijke gewaskeuze in de landbouw. Door in de landbouw minder chemicaliën te gebruiken, gaat de kwaliteit van op landbouwgrond opgeslagen water omhoog.
  • De provincie zet samen met de waterschappen in op het veel langer dan nu vasthouden van overtollig regenwater. Het streven om in de winterperiode water zo snel mogelijk af te voeren wordt vervangen door het streven water zo veel mogelijk vast te houden.