GroenLinks kiest voor meer bebouwing binnen de steden om onze bevolkingsgroei op te vangen. We volgen het verstedelijkingsbeleid om uit te gaan van bouwen binnen bebouwd gebied (inbreiding) en daarna pas uit te breiden. Uitbreiding van kernen is pas een optie als inbreiding echt niet mogelijk is. Door meer woningbouw in plattelandsgebieden toe te staan, ontstaat daar enige ruimte voor nieuwbouw. Dat dient ook de vitaliteit in de dorpskernen en het hele landelijk gebied.
Wij zoeken naar manieren om de ruimte voor uiteenlopende doelen te gebruiken. Daarmee zijn stadsregio’s te realiseren met betaalbare woningen, werkgelegenheid en de mogelijkheid te genieten van cultuurhistorie en recreatie, in de stad zelf en daarbuiten.
Betaalbaar en duurzaam wonen
De kwaliteit, de beschikbaarheid en de betaalbaarheid van woningen is voor GroenLinks dé basisvoorwaarde voor het woonbeleid van de provincie. Door de woningnood staat dit flink onder druk. Tegelijkertijd moet een groot deel van de woningvoorraad verduurzaamd worden. Daarmee halen we de klimaatdoelen en verlagen we de lasten van inwoners. Het versneld en duurzaam ombouwen van kantoorpanden tot woningen is een van de kansen om te voorzien in de grote en gevarieerde woonbehoefte. Ook moet het realiseren van sociale woningbouw en woningen voor starters, jongeren en senioren prioriteit krijgen.
Dit alles vraagt om een overheid die actief stuurt op de woningmarkt en die let op het totale voorzieningenpeil. GroenLinks wil daarom dat de provincie daarom actief grip houdt op wonen en gemeenten ondersteunt bij het verstevigen van hun positie op de woningmarkt. De provincie bevordert de afstemming van woningbouw tussen gemeenten en ziet erop toe dat in alle gemeenten voldoende wordt gebouwd voor kwetsbare doelgroepen. Voor de leefbaarheid in alle regio’s spant de provincie zich bovendien in om de sociale voorzieningen overal op peil te houden en voor openbaar vervoer naar behoefte.
GroenLinks wil eigenaren van huizen in de verhuursector, zowel woningcorporaties als particulieren, waar dat nodig is ondersteunen bij verduurzaming. We willen dat de provincie alle inwoners helpt bij het verduurzamen van hun huis door het toegankelijker maken en uitbreiden van bestaande regelingen en het delen van kennis. Dat gaat om kennis over de meest effectieve maatregelen voor het verlagen van het eigen energieverbruik, over het zelf opwekken van groene energie en over de mogelijkheden voor subsidie en passende leningen.
De informatie over verduurzaming bereikt nog niet alle groepen binnen de samenleving. Daardoor bestaat de kans dat de doelen op het gebied van duurzaamheid niet worden gehaald en lopen inwoners mogelijk kansen mis om energie (en dus geld) te besparen. GroenLinks wil daarom dat bij de communicatie over het verduurzamen van woningen waar dat nodig is hulp van gedrags- en ervaringsdeskundigen wordt ingeroepen. GroenLinks ziet een belangrijke rol weggelegd voor dorps-, wijk- en buurtverenigingen en lokale natuur- en milieuverenigingen in het verspreiden van de nodige kennis. Duurzame initiatieven van samenwerkende inwoners moedigen we aan.
Bij het duurzamer maken van woningen kijkt GroenLinks niet alleen naar het energiegebruik maar ook naar de toe te passen bouwmaterialen. Hout is een goed herbruikbaar materiaal dat CO2 vasthoudt. De provincie stimuleert daarom houtbouw en plant nieuwe bomen wanneer hout wordt gebruikt. De provincie helpt gemeenten biodiversiteit te bevorderen en helpt mee om bij woningbouw ook opwarming en droogte te voorkomen. Bij nieuwe wijken is duurzaamheid een kernvoorwaarde voor leefbaarheid. Groen op straat krijgt voldoende ruimte in de vorm van bomen, parken en tuinen en zonder overbodig steen. Dit voorkomt hittestress en wateroverlast. De provincie stimuleert dan ook biodiversiteit zoals inheemse bijen en groene daken.
Maatregelen voor betaalbaar en duurzaam wonen
-
De provincie stimuleert gemeenten om voldoende te bouwen voor kwetsbare doelgroepen en lagere inkomens.
-
De provincie kiest voor woningbouw binnen de bebouwde omgeving door verdichting, alternatieve woonvormen, de transformatie van kantoorgebouwen en eventueel hoogbouw. Daarmee spaart de provincie het open landschap rondom steden en dorpen.
-
De provincie zet bedrijven en verhuurders aan om hun bedrijven en woningen te verduurzamen. De woningen in Overijssel zijn vóór 2050 energieneutraal.
-
Voor de provincie betekent wonen naar behoefte en op maat dat er ook ruimte is voor kleinschaliger woonvormen, bijvoorbeeld voor ouderen, in een omgeving met veel groen en voorzieningen.
-
De provincie vergemakkelijkt splitsen van woningen maar is tegen het misbruik van splitsen van woningen door pandjesbazen.
-
De provincie moedigt duurzame initiatieven van samenwerkende inwoners aan, ziet erop toe dat alle nieuwbouw circulair en natuurinclusief wordt gebouwd en stimuleert woningbouw met duurzame, liefst circulaire bouwmaterialen zoals hout.
-
De provincie zet erop in dat bij het bouwen van nieuwe wijken veel aandacht wordt gegeven aan groen op straat. Hierbij wordt het 3-30-300-principe aangehouden: iedereen kan vanuit het huis minimaal drie bomen zien, iedere wijk bestaat voor minimaal 30% uit bladerdek en niemand woont verder dan 300 meter van een park of groene ruimte.
-
De provincie ziet erop toe dat de parkeernormen worden verlaagd; er komt daardoor meer ruimte voor woningen en groen.
-
De provincie zet zich in om de voorzieningen voor de inwoners op peil te houden, door creatieve oplossingen, zoals openbaar vervoer op maat, mobiele zorgverlening, samenwerkingsscholen en bezorgdiensten.
-
De provincie onderzoekt verzakking van woningen door verdroging van de bodem en biedt de betrokken inwoners oplossingen.
Duurzame mobiliteit
In onze provincie wordt heel veel gewandeld en gefietst. GroenLinks is er trots op daaraan te hebben bijgedragen en wil de mogelijkheden daartoe verder verbeteren. Wandelen is de meest populaire vorm van actieve vrijetijdsbesteding en de (economische) opbrengsten ervan zijn in Overijssel aanzienlijk. Goede wandel- en fietsroutes dragen bij aan de aantrekkelijkheid van de provincie voor toeristen en recreanten én aan de waardering voor de natuur en het landschap.
GroenLinks wil het fietsen in Overijssel sneller, veiliger en aantrekkelijker maken. De elektrische fiets is al steeds belangrijker voor de bereikbaarheid en leefbaarheid van steden en platteland. Woon-werkverkeer en zakelijk verkeer per (elektrische) fiets willen we stimuleren. Werkenden moet het makkelijk worden gemaakt voor de fiets te kiezen. Jongeren moeten op de fiets naar school en sport kunnen en ouderen moeten zo lang mogelijk kunnen blijven fietsen. Dat alles past ook goed bij een gezonde leefstijl die overgewicht helpt tegen te gaan. Al met al neemt de druk op het bestaande netwerk van fietspaden wel snel toe. Alleen al voor de veiligheid moet dat dan ook binnen afzienbare termijn op veel plaatsen flink worden uitgebreid.
GroenLinks hecht sterk aan bruisende steden en een vitaal platteland. Goed en betrouwbaar openbaar vervoer is daarvoor naast andere voorzieningen onmisbaar en stelt iedereen in staat tegen lage kosten op elke gewenste bestemming te komen. De provincie stimuleert het gebruik van het openbaar vervoer om dat uiteindelijk aantrekkelijker te maken dan het gebruik van auto’s. GroenLinks wil een goed, provincie dekkend busnet. Wij willen kritisch blijven afwegen welke OV-maatregelen de grootste sociale, economische en klimaatwinst opleveren. Wij vinden dat de provincie samen met gemeenten en het rijk moet investeren in betere aansluitingen tussen fiets, auto, bus en trein. We zijn ook groot voorstander van meer maatwerk en kleinschalige vormen van openbaar vervoer, zoals buurtbussen, flexibel openbaar vervoer en andere mogelijkheden die goed en laagdrempelig worden ontsloten door middel van MaaS (Mobility as a Service).
GroenLinks wil snellere, frequentere en meer betrouwbare treinverbindingen binnen de provincie. Doel is volwaardige intercity- en sprinterdienstregelingen en nieuwe stations in grote kernen die het nu nog zonder station moeten stellen. Daarvoor zijn ook spooraanpassingen nodig.
We vinden dat reizigers met een beperking gemakkelijker zelfstandig moeten kunnen reizen. Ook zij hebben natuurlijk recht op goed vervoer. Nu zijn ze vaak te afhankelijk van de beschikbaarheid van reisassistentie. Het reizen per openbaar vervoer willen we bovendien goedkoper en makkelijker maken. Naast kosten, bereikbaarheid en snelheid is verleiding hierbij het belangrijkste instrument.
GroenLinks wil meer treinen en minder vliegen. Zowel landelijk als in Provinciale Staten en in gemeenten zetten we stevig in op beperking van het vliegverkeer. Alleen zo kunnen we klimaatverandering beperken en ervoor zorgen dat de uitstoot van CO2, fijnstof en stikstofoxiden door de luchtvaart daalt. We willen geen uitbreiding van regionale vliegvelden en van Schiphol omdat dat grote gevolgen heeft voor het klimaat, voor de natuur en voor ons woongenot. Laag overvliegende vliegtuigen geven overlast in woongebieden en verstoren de rust in natuurgebieden zoals de Wieden, de Weerribben en de Engbertsdijksvenen. Ook artsen maken zich steeds meer zorgen over de gevolgen van ultrafijnstof en veel geluid op met name kinderen.
Het goederenvervoer groeit en legt een steeds grotere druk op ons verkeersnet, op de luchtkwaliteit en op de leefbaarheid. GroenLinks vindt dat goederenvervoer logistiek slimmer moet worden georganiseerd. De behoefte aan transport omlaag brengen is daarbij altijd de eerste stap: wat van dichtbij komt hoeft immers niet over grote afstanden te worden getransporteerd. Vervuilende mobiliteit wordt hoe dan ook tot het uiterste beperkt. Vervoer met fossiele brandstoffen zorgt mede voor slechte luchtkwaliteit in onze steden. Daarom coördineert de provincie afspraken over het dieselvrij maken van de Overijsselse steden vóór 2027. De transitie naar elektrisch goederenvervoer wordt tegelijkertijd bevorderd.
Niet reizen is natuurlijk altijd het schoonst. Daarom streeft GroenLinks naar het verminderen van wegverkeer waar dat kan. De provincie zorgt ervoor dat het wegverkeer zo schoon mogelijk wordt. Als het aan GroenLinks ligt komt extra asfalt alleen daar waar dat nodig is voor de veiligheid. Het provinciale wegennetwerk wordt ook benut voor de opwekking van duurzame energie met zonnepanelen en voor het stimuleren van de biodiversiteit.
Maatregelen voor ruimte, wonen en mobiliteit
-
De provincie breidt de komende vier jaar wandel- en fietsnetwerken uit.
-
De provincie stelt samen met alle wegbeheerders en buurprovincies en in overleg met de Fietsersbond een samenhangend fietshoofdnetwerk vast, met daarin snelfietsroutes als aparte categorie. De provincie neemt daarbij de coördinatie op zich van de planning, de realisatie en het onderhoud van snelfietsroutes.
-
De provincie spant zich ervoor in dat de aanleg van fietssnelwegen wordt versneld: 50 % van de tien fietssnelwegen in Overijssel worden in de periode 2023 – 2027 gerealiseerd.
-
De provincie ondersteunt verbeteringen en uitbreidingen van duurzame verblijfsmogelijkheden en toerisme, bijvoorbeeld voor duurzaam kamperen in het groen.
-
In het budget voor provinciale wegen wordt structureel geld voor veilige fiets- en voetgangersvoorzieningen opgenomen.
-
De provincie ziet erop toe dat het aanleggen van particuliere laadpalen bij huis wordt vergemakkelijkt.
Maatregelen voor het openbaar vervoer: bereikbaar, betrouwbaar en betaalbaar
-
De provincie zet zich samen met het Rijk in voor elektrificatie van de spoorverbindingen Zutphen-Hengelo, Almelo-Mariënberg en Enschede-Gronau. Ook zet de provincie zich samen met het Rijk in voor verdubbeling van enkelvoudige spoorverbindingen, bijvoorbeeld Deventer-Olst en Zutphen-Hengelo. Proeven met batterijtreinen worden niet uitgesloten. Samen met de provincies Drenthe en Groningen en met het Rijk spant de provincie zich in voor heropening van de Nedersaksenlijn. De internationale verbinding Zwolle-Münster wordt in dubbelspoor uitgevoerd.
-
De provincie maakt zich hard voor extra stations in Staphorst, Bergentheim, Zwolle Zuid, Deventer noord/Diepenveen en Bathmen. Intensief gebruikte verbindingen worden sterker gemaakt, andere vormen van OV worden daaraan aangetakt (voorbeeld: Twents Flex).
-
De provincie zorgt voor een provincie dekkend net van buslijnen, dat alle buurten en kernen met minimaal 1.000 inwoners ontsluit en zorgt dat de bestemmingen aansluiten bij de behoeftes. Bus- en treinstations worden verbeterd; er komen meer en betere, gratis bewaakte fietsenstallingen. De gebruiksvriendelijkheid van aanvullend vervoer zoals buurtbussen en belbussen wordt verbeterd.
-
Looproutes naar stations worden op aandringen van de provincie beter zichtbaar en aantrekkelijker gemaakt. Grensoverschrijdende bus- en treinverbindingen met Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen worden verbeterd en uitgebreid. De reismogelijkheden vanuit Twente richting de Randstad worden verbeterd, ook op late tijdstippen.
-
De provincie dringt er bij de aanbieders van openbaar vervoer op aan dat hun voorzieningen publieksvriendelijk en veilig zijn, bijvoorbeeld met voldoende bezetting en verlichting en 24/7 toiletten op alle stations.
-
Waar geen regulier openbaar vervoer mogelijk is, zorgt de provincie ervoor dat reizigers gebruik kunnen maken van een flexibel systeem, zoals Twents Flex.
-
De provincie maakt het regionale openbaar vervoer gratis voor bepaalde groepen, waaronder minima. De provincie zet zich ervoor in om het ‘omchecken’ tussen vervoerders af te schaffen. Reizigers moeten geen last hebben van versnipperde OV-bedrijven.
-
In samenwerking met gemeenten zorgt de provincie ervoor dat haltes verder toegankelijk worden gemaakt, met daaraan gekoppeld afspraken over minimale bediening in frequentie en tijd en voorzieningen zoals een toilet. Daar waar die toegankelijkheid niet per direct is te regelen, eist de provincie een stappenplan om deze binnen vijf jaar alsnog te realiseren.
Luchtvaart: meer treinen, minder vliegen
-
De provincie dringt bij het Rijk aan op landelijke en internationale maatregelen voor reële prijzen van vliegtickets (die ook de schade aan de natuur en het milieu dekken), op snellere treinen en betere (internationale) treinverbindingen als alternatief voor vliegverkeer.
-
De provincie gebruikt alle wettelijke middelen om de groei en uitbreiding van vliegveld Twente en Lelystad Airport tegen te houden. De provincie zet zich ervoor in dat vliegveld Lelystad nooit open gaat en vliegveld Twente definitief sluit. Voor Twenthe wordt naar de mogelijkheden van alternatieve invulling gekeken.
Goederenvervoer: minder en schoner
-
De provincie onderzoekt de mogelijkheden om goederentransport te beperken en minder milieubelastend te maken. We stimuleren het spoor boven het gebruik van de weg, ook vanwege luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en veiligheid van transport van gevaarlijke stoffen. De provincie onderzoekt met andere overheden en het bedrijfsleven de mogelijkheden van nieuwe overslagpunten voor vervoer over water en per spoor.
-
De provincie stimuleert schone vormen van pakketdiensten en stadsdistributie, bijvoorbeeld met elektrische busjes en vrachtfietsen en de inzet van diensten als de fietskoerier.
-
De provincie maakt met de grote steden afspraken over uniforme milieuzones en het dieselvrij maken van hun binnensteden in uiterlijk 2027. Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar de belasting van het verkeer in woonwijken
-
De provincie zorgt voor een definitieve, integrale oplossing voor de problematiek langs het Kanaal Almelo-De Haandrik die recht doet aan de leefkwaliteit van de inwoners van het gebied.
-
De provincie werkt alleen mee aan het aanleggen van de noordtak van de Betuweroute als deze bestaand vrachtverkeer over de weg vervangt.
-
De provincie maakt zich hard voor een nachtelijke treinverbinding tussen de stedelijke gebieden Zwolle, Twente en Deventer.
Maatregelen voor het wegverkeer: schoner en veiliger
-
De provincie stimuleert elektrisch rijden door te zorgen voor voldoende laadpalen en extra netwerkcapaciteit, door ‘slim laden’ (Smart Charging) te stimuleren en door zelf alleen nog met elektrische dienstauto’s en bedrijfswagens te rijden.
-
De maximumsnelheid van het wegverkeer op provinciale wegen gaat naar 80 km/h (waar die nu soms nog 100 is), met het oog op de veiligheid en de aanmerkelijk lagere uitstoot van schadelijke uitlaatgassen.
-
De provincie onderzoekt de mogelijkheden om de A28 in Zwolle ondergronds te maken.
-
Het bermbeheer van de provinciale wegen wordt extensiever en natuurvriendelijker.
-
De provincie bevordert dat er waar dat mogelijk is langs wegen zonnepanelen komen.
-
De provincie zorgt er samen met inwoners en met respect voor natuur en landschap voor dat minder woonkernen door provinciale wegen doorsneden worden. Gevaarlijke oversteken voor fietsers en voetgangers worden ook aangepakt.
-
Om verkeersopstoppingen te beperken streeft de provincie naar het spreiden van mobiliteit in de tijd. De provincie stimuleert bovendien deelmobiliteit.
-
Nieuw asfalt legt de provincie alleen nog aan ter bevordering van de verkeersveiligheid, niet voor wegverbredingen. Alle wegen, fiets- en wandelpaden worden klimaatneutraal en circulair uitgevoerd.